Ny asan'ny manodidina
Mba mampieritreritra ny mamaky ilay fanoharana nataon’i Jesosy ao amin’ny Mat. 13:3-8, fa toa miharihary eo loatra ny herin’ny manodidina antsika, na ara-nofo na ara-panahy :
« Ny tany dia vala iray, ny voa dia mitovy, ny fotoana dia andro tokana, ary ny tanana namafy dia an’olon-drery ; nefa ny vokatra dia samy hafa loatra, fa nisy voa tsy naniry akory, ny sasany maty kely, ao ny naniry ihany fa nitsipozipozy ; ary indreo kosa ny vanona tsara ka nahavokatra be. »
Ny nahatonga izany tsy fitoviana izany dia asan’ireo toe-javatra samy hafa nanodidina ny voa. Raha izao toetra ananantsika ankehitriny izao no dinihina, dia azo lazaina fa niankina betsaka tamin’ny toe-javatra nanodidina antsika.
Ao ihany ny toetra tsy azo ialana izay nolovana tamin’ny razana. Misy lova tsara ireny, ary misy lova ratsy. Hita izany amin’ny toetra sy ny fahaizana ary ny kilema ananantsika ; kanefa na izany aza dia misy azo ovana mihitsy, satria tsy dia mbola tena toetra voahombo ireny, fa mbola azo tampenana sy amboarina ary ahitsy ihany, araka ny fitenin’ny razana hoe :
« Ny tarehy ratsy no tsy azo ovana, fa ny fanahy ratsy azo ovana »
Izany fanovana izany anefa dia miankina betsaka amin’ny toe-javatra manodidina antsika, dia ny tany nipetrahana, ny ray aman-dreny nitaiza, ny namana niarahana, ary ny zavatra hitan’ny maso sy ren’ny sofina.
Nahoana moa no samy hafa ny toetra amam-pomban’ny Sakalava sy ny Hova, nefa samy Malagasy, ary nahoana no tsy mitovy fiasa ny ankabiazan’ny zanak’Ambanivohitra sy ny terak’Antananarivo, na dia sekoly iray aza no nianarany, ary diplôma mitovy no namoahana azy?
Ny toe-javatra manodidina azy izay hitany sy reny ary nitaizana azy, no nahatonga izany. Miasa lalandava ary ny manodidina hamboamboatra ny toetsika ho tsara na ho ratsy. Raha misy hazo roa mitovy karazana miaraka ambolena, ka nony efa maniry dia hita fa ny iray botribotry ary ny iray kosa midokadoka, dia tsy inona no nahatonga azy ho samy hafa toetra fa ny asan’ny manodidina, dia ny tany aniriany sy ny zezika ary ny zavatra hafa koa.
Noho izany dia tokony hatao izay azo atao hifidy izay toerana na ny zavatra hafa manodidina antsika amin’izay azo fidina hahatonga antsika ho olom-banona. Moa tsy fanaon’ny mpamboly va ny mifidy ny tany lonaka na ny lohasaha, na ny takon-drivotra sy talaky andro hovolen-javatra, raha misy azo ifidianana ihany, mba hahavanona tsara ny zavatra amboleny?
Koa manan-tsafidy ihany isika amin’ny zavatra sasany mba hifidy izay toerana ahazoantsika handroso amin’izay haha-olom-banona antsika, fa tsy izay hahabotry ny tena amam-panahy, toy ny fifidianana ny toerana iasana, ny namana iraisana, ny boky vakina, ny zavatra tian-ko jerena sy hohenoina ary ny zavatra hafa koa.
Fa ahoana kosa ary amin’ny toe-javatra sasany izay tsy azo ifidianana, toy ny ray aman-dreny niteraka, tany nahabe, fomban-drazana efa raikitra fahakely ka efa nanjary toetra?
Misy fomba fanaon’ny mpamboly mahay izay mendrika hodinihina mba tsy hahakivy antsika amin’izany : Any an-dafy, hono, dia kely ihany no tany azo volena noho ny habetsahan’ny mponina ; noho izany dia tsy afaka hifidy loatra izay tany lonaka hovolena ny olona, fa izay an’ny tena no tsy maintsy atao izay hahatsara azy, na toy inona na toy inona.
Koa izao no ataony : fantariny ny toetry ny taniny, ka heveriny izay fanatsarana antonona hanasoavana azy ; koa ny tany mando loatra anaovany tatatra hahamaina azy ; ny maina loatra kosa itarihany rano velona ; ary ny tsy ampy tsiro aza dia isahiranany itaomana zavatra hafa, toy ny sokay, na fasika, na zezika, samihafa ; koa noho ny fahaizany sy ny fisahiranan’ilay tompony dia manjary tany mahavokatra tsara ilay tanimboly tsy tsaratsara teo iny.
Koa noho ny maha olona antsika, sady olombelona manan-tsafidy sady mahay mivoatra, dia tsy tokony havela hotapahin’ny toe-javatra manodidina fotsiny isika, na hogiazany ; fa mbola tokony hiezaka hivoatra sy hamboatra ny manodidina aza ho tsaratsara kokoa, ary izay tsy haintsika atao dia apetraho amin’Ilay Mpamboatra mahay dia Jesosy, fa Izy ihany no mahay mamboatra ny ratsy ho tsara.
Mitoera, ry Jesosy! Ao an-tanimbolinao, Ka amboary ‘zao ny voly mba hitombo sy hamoa.
Rasamoely, Fiadanana
